Ateşli Havale (Nöbet) Nedir?
Ateşli nöbetler, 6 ay-5 yaş arasında 38ºC 'den yüksek ateşi olan bir çocukta meydana gelen konvülsiyonlardır (konvülsiyon=nöbet= havale geçirme). Genelde 12-18 aylık çocuklarda görülür. Beş yaşından küçük çocukların yüzde 2-4'ünde görülür. Aileler için çok korkutucudur ancak beyin hasarına neden olmaz veya zekayı etkilemez. Ateşli nöbet geçirmek, bir çocuğun sara hastası olduğu anlamına gelmez; Epilepsi ( sara hastalığı) ateş olmadan iki veya daha fazla nöbet geçirme olarak tanımlanır. Çocuklarda ateş ile ilgili olmayan nöbetler yani epilepsi başka bir hastalık grubudur .Burada sadece ateşli havale anlatılacaktır.
Ateşli Nöbet Nedenleri
Enfeksiyon, aşı, ailede ateşli nöbet öyküsü gibi durumlar çocuğun ateşli nöbet geçirme riskini artırır.
Ateşli Nöbet Belirtileri
Ateşli nöbetler genellikle hastalığın ilk gününde ortaya çıkar ve bazı durumlarda nöbet, çocuğun hasta olduğunun ilk ipucudur. Nöbetlerin çoğu ateş 39ºC' den yüksek olduğunda meydana gelir.
Ateşli nöbetler basit veya karmaşık olarak sınıflandırılır.
Basit - Basit ateşli nöbetler en yaygın olanıdır. 15 dakikadan kısa süren , 24 saat içinde tekrarlamayan, jeneralize formda ve nöbetten sonra (postiktal) patolojinin olmadığı (kol veya bacak zayıflığı) nöbetlerdir
Kompleks – Kompleks ateşli nöbetler daha az görülür. 15 dakikadan uzun sürer, tekrarlayabilir ve nöbetten sonra çocuğun bir kolunda veya bacağında geçici güçsüzlük olabilir. Taraf bulgusu verebilir ( bir kol ve bacakta bulgu olabilir).
Basit febril nöbetten sonra epilepsi riski; Komplike febril nöbet ise, ailede epilepsi öyküsü varsa, ateşin yükselmesi ile nöbet arasında 1 saatten uzun süre geçmesi, nörogelişimsel kusur olması epilepsi riskinin yüksek olduğunu düşündürür.
Ateşli nöbet değerlendirmesi ve tedavisi
Ateşli nöbet geçiren bir çocuk, ateşin nedenini belirlemek için mümkün olan en kısa sürede bir doktor tarafından görülmelidir. Özellikle 1 yaşın altındaki çocuklarda menenjit tanısı açısından belden su alma (beyin omurilik sıvısı veya BOS, lumbal ponksiyon) gerekebilir.Nöbet kendiliğinden durursa, nöbet önleyici ilaç gerekli değildir. Basit bir ateşli nöbetten sonra, nöbet hastanede tedavi gerektiren ciddi bir enfeksiyondan kaynaklanmadıkça, çoğu çocuğun hastanede kalması gerekmez. Nöbet durduktan sonra, genellikle oral veya rektal asetaminofen veya ibuprofen verilerek ve bazen oda sıcaklığında (soğuk değil) su ile soğuk uygulama ile ateş tedavisi başlatılır. Eğer hasta 15 aydan küçükse ,sık sık ateşi oluyorsa, ateşli nöbet veya epilepsi geçiren bir ebeveyn veya kardeşe sahip ise, ateş başlangıcı ile nöbet arasında kısa bir süre var ise nöbet geçirmeden önceki ateşi yüksek değilse nöbetin tekrarlama riski fazladır.
Evde nöbet geçiren çocuğa ne yapılabilir?
Çocuğunun ateşli nöbet geçirdiğini gözlemleyen yetişkinler, çocuğun kendisine zarar vermesini önlemek için bir dizi önlem almalıdır
Çocuğu yan yatırın ama hareketlerini veya kasılmalarını durdurmaya çalışmayın
Çocuğun ağzına hiçbir şey koymayın.
Suni solunum yapmaya çalışmayın
Çocuk havale geçirirken genellikle bilincini kaybeder, yere düşer. Bu nedenle etrafa çarpıp zarar görmemesi için çocuğun etrafında kesici, sivri köşeli eşyalar varsa onları uzaklaştırın
Çocuk yol ortasında da nöbet geçirebilir. Kendinizi ve nöbet geçiren çocuğu güvenli bir alana alın.
Saate bakın. Beş dakikadan uzun süren nöbetler acil tedavi gerektirir.
Bir ebeveyn çocuğun yanında kalmalıdır, diğer ebeveyn ise 112'yi aramalı ve tıbbi yardım çağırmalıdır.
Tekrarlayan ateşli nöbet geçirme riski taşıyan bir çocuğun ebeveynlerine, beş dakikadan uzun süren nöbetler için evde tedavi vermeleri öğretilebilir. Tedavide makattan bir doz diazepam verilir. Nöbeti durdurmak için genellikle bir doz yeterlidir.
Önleyici tedavi — Çoğu durumda, gelecekteki nöbetleri önlemek için tedavi önerilmez; nöbet önleyici ilaçların riskleri ve potansiyel yan etkileri yararlarından ağır basar. O yüzden ateşli havalede antiepileptik ilaç genelde başlanmaz. Ek olarak, ateşi olmayan bir çocukta ateşi önlemek için ilaç (örneğin, asetaminofen veya ibuprofen) verilmesi önerilmez. Bununla birlikte, bir çocuğun tek bir basit ateşli nöbetten sonra epilepsi geliştirme riski, hiç ateşli nöbet geçirmemiş bir çocuğa göre sadece biraz daha yüksektir.