tr
tr

iLKEL REFLEKS ENTEGRASYONU ( PRİMİTİF REFLEKS ENTEGRASYONU)

İlkel reflekslerin zamanında kaybolmaması, çocuğun tam potansiyeline ulaşmasını engelleyebilir. Günlük egzersizlerle fizyoterapistler eşliğinde yapılan ilkel refleks entegrasyonu kişinin öğrenmesine, gelişimine katkı sağlayabilir. Bu nedenle, çocuğunuzun sosyal-duygusal, akademik, duyusal, davranışsal veya motor beceri sorunları varsa, ilkel refleksler araştırılmaya değerdir.

Bu yazıda şunlar anlatılacaktır.

  • Öğrenme piramidi

  • İlkel refleksler nelerdir ve neden önemlidir?

  • İlkel reflekslerin kaybolmamasının nedenleri?

  • İlkel reflekslerin test edilmesi

  • İlkel Reflekslerin Listesi

Öğrenme Piramidi

  • Williams ve Shellenberger tarafından formüle edilen öğrenme piramidi bizlere duyu bütünleme sürecinin çocuğun öğrenme süreciyle bağlantılı olduğunu göstermektedir.

  • Piramidin tabanında bulunan duyusal sistemler ileri beceriler için temel oluşturmaktadır. Bütün duyuları bir arada doğru bir şekilde işlemlenen çocuk çevresine yönelerek keşfeder ve yeni beceriler kazanır. Doğru bir şekilde duyu temeli sağlanamadığında üst becerilerde de aksamalar gözlenir.

  • Herkes çocuğu okulda başarılı olsun , Bilişsel performansı üst düzeyde olsun ister. Temel duyusal sistemlerinde bozukluk olan çocukların akademik beceri performanları düşük olacaktır.

  • Normal duyusal sürecin yukarıda gösterilen aşamalarından herhangi birinde problem yaşayan çocuklarda kapsamlı bir değerlendirme şarttır.

  • Hangi basamakta problem varsa bir üst basamağı etkilemektedir. Çünkü öğrenmenin temelinde duyu-motor gelişim yer almaktadır. Merkezi sinir sistemimiz uyaranları algıya dönüştürürken çok önemli iki sistem kullanılır.
    Bunlardan ilki hangi uyaranı algıya dönüştüreceğimiz bilgisidir. Biz bu bilgi sayesinde gerekli uyaranı seçip kullanırız.
    İkinci sistem ise gereksiz olan uyaranları ihmal edebilme becerimizdir.

  • Gün içerisinde hiç durmaksızın uyaranlara maruz kalırız. Ama merkezi sinir sistemimiz gereksiz uyaranları ihmal etme becerisine sahiptir. Buna duyu modülasyonu denir.
    Duyu     modülasyonunda zorlanma yaşayan çocuklarda;
    ---    Duyusal Hassasiyetler
    ---    Odaklanma ve
    ---    Dikkati Sürdürme zorlukları çok sık görülür.

  • Ergoterapistler ve fizyoterapistler çocuğun eksiklikleri olduğu alanların altında yatan temel sebebe yönelik uygulamalar yaparak duyusal bütünleşmeyi sağlayıp en üst basamak olan akademik becerilere ulaşma yolunda çalışmalar yapar.

İlkel refleksler nelerdir ve neden önemlidir?

İlkel refleksler, doğumda bulunan ve bebeği rahim dışında hayatta kalmasına yardımcı olan ve bebeği koruyan otomatik, istemsiz hareketlerdir. Bu nedenle "ilkel, primitif" olarak adlandırılırlar. Bunlar erken dönem beyin fonksiyonlarıdır ve beynin sürekli olgunlaşması ve gelişimi için gereklidirler.

Erken ilkel refleks hareketleri, sinir ağlarının kalıplarını ve beyin yollarının miyelinasyonunu sağlar. Bunlar beynin öğrenme, davranış, iletişim ve sosyal duygusal beceriler için önemli olan çeşitli alanları arasındaki bağlantılara izin verir.

Bir merdivenin basamakları gibi, her ilkel refleks, gelişim merdivenindeki bir sonraki adım için ihtiyaç duyulan sıralı yolları ve bağlantıları geliştirmeye yardımcı olur. Bu nedenle, hareket kalıpları tekrarlandıkça beyinde yeni sinir yolları sırayla geliştirilir.

Yaşamın ilk yılında her istemsiz ilkel refleks tepkisi yerini daha istemli bir harekete (postural refleks) bırakır. Bu refleks entegrasyonu, merkezi sinir sisteminin (MSS) olgunlaşmasının bir parçasıdır. Ayrıca bebeklik döneminde ilkel reflekslerin varlığı ve gücü, sinir sistemi gelişiminin yararlı bir göstergesi olabilir. İlkel bir refleks aktif kalmaya devam ederek çocuğun gelişim merdivenindeki bir adımı atlamasına neden oluyorsa, buna "tutulan ilkel refleks, retained primitive reflex" adı verilir.

İlkel refleksler korunduğunda, daha yüksek gelişime ve öğrenmeye katkıda bulunan istemli, postural reflekslerin olgunlaşmasını bozarlar. Sonuç olarak bu, çocuğu sosyal duygusal, akademik, duyusal, davranışsal ve motor becerilerle ilgili zorluklara karşı daha fazla risk altına sokar.

Tutulan ilkel reflekslerin nedenleri

İlkel refleksler çeşitli nedenlerle korunabilir. Ayrıca çocuklarda veya yetişkinlerde tekrar aktif hale gelebilirler.

  • Hamilelik sırasında geçirilen travma , hastalık veya şok durumu.

  • Erken, travmatik sezaryen veya doğum süresinin uzaması.

  • Araba koltuklarında, taşıyıcılarda, yürüteçlerde ve atlayıcılarda uzun süre kalınması.

  • Hastalık geçirilmesi, yaralanmalar, kronik stres, travma.

İlkel Reflekslerin Test Edilmesi ve Entegre Edilmesi

Sinir sisteminin olgunlaşmamış ve koruyucu/savunmacı bir durumda çalışıp çalışmadığını görmek için çocuğun ilkel reflekslerini test etmek faydalıdır. Refleksleri test ettikten sonra, yetenekli bir uygulayıcı ( genellikle fizyoterapistler ) reflekslerin entegre edilmesine yardımcı olacak bir hareket programı organize edebilir.

Ancak bu ilkel refleksleri herhangi bir programa gerek duymadan veya herhangi bir para yatırmadan entegre edebilirsiniz. Ancak bunun için zaman ayırmanız gerekiyor. Korunan ilkel reflekslerin entegre edilmesi, refleksin uygun şekilde entegre edilmesi için özel olarak tasarlanmış günlük egzersizlerin yapılmasını gerektirir. Örneğin vücudu yeniden eğitmek ve beynin yeni yollar oluşturması için aylar boyunca günde en az bir veya iki kez egzersiz yapılması gerekir. Her refleksin altında egzersiz örneklerinin yer aldığı videolar yer almaktadır.

İlkel Refleks Listesi

Palmar Refleks

Bebekler parmaklarını birinin parmağının etrafına avuç içine doğru doladığında avuç içi kavrama refleksini gösterirler. Bebekler başlangıçta bir şeyleri gönüllü olarak kapmak için hareketleri organize edemediğinden, avuç içi kavrama refleksi bu gönüllü yeteneğin gelişmesi için temel oluşturmaya yardımcı olur. Çocuklar geliştikçe avuç içi refleksi yerini çocuğun güçlü bir kavrama için yalnızca avuç içi ve parmaklar yerine kıskaç tutuşunu kullanmayı öğrenmesine bırakır.

Palmar kavramasını gözlemlemek:

Yeni doğan bebeğiniz parmağınızı kavradığında avuç içi kavrama deneyimini yaşarsınız. Avuç içi uyaranlara verilen tepki iki aşamayı içerir: parmağın kapanması ve tutunması.

Genellikle 5 ila 6 aylıkken bütünleşir.

Tutulan palmer kavramanın belirtileri:

  • Zayıf kavrama

  • Zayıf ince motor becerileri

  • Kötü el yazısı

Egzersiz içeren video :

Kıskaç kavramasını ve avuç içi refleksini güçlendirmek için egzersiz: Palmar ilkel refleksine nasıl yardımcı olunur - Kıskaç kavrama lastik bantları - YouTube

Plantar Refleks

Babinksi/Plantar Refleksi, kendimizi sağlam, güvende ve istikrarlı hissetmemize yardımcı olmak için alt bedenimizdeki kas modellerini koordine etmeye yardımcı olur.

Babinksi/Plantar Refleksinin Gözlemlenmesi:
Babinski refleksi erken gelişim aşamasında ayak tabanına vurduğumuzda ve ayak parmakları yukarı ve dışarı doğru uzandığında görülür. Bu yanıt bir ila iki yaş arasında plantar refleksle bütünleşmelidir.

Plantar refleksi Babinski refleksinin entegre şeklidir. İki yaşından sonraki sağlıklı gelişimde, ayak tabanındaki darbe, ayak parmaklarının aşağıya doğru esnemesine veya içe doğru kıvrılmasına neden olmalıdır. Ancak iki yaşından sonra ayak parmakları hala yukarı ve dışarı doğru uzanıyorsa buna 'tutulan Babinski refleksi' denir.

Tutulan Babinski/Planter refleksinin tanımlayıcı özellikleri:

  • Ayak Ucu Yürüyüşü

  • Propriyoseptif ve vestibüler sistemlerle ilgili sorunlar

  • Bacakların arkasındaki kaslar etkilenir ve yürüyüş şekli değişir

  • Denge sorunu Yerçekimi güvensizliği

  • Vestibüler, görsel ve duyusal sistemlerde sorun

Egzersiz içeren video :

Babinski/Plantar Reflex'i test etme ve entegre etme:

Asimetrik Tonik Boyun Refleksi (ATNR):

ATNR'ye bazen "eskrimcinin pozu" denir. Tek taraflı hareket, el-göz koordinasyonu ve kas tonusunun gelişiminde önemli bir reflekstir.

ATNR'yi gözlemlemek:

Bebek sırtüstü yatarken baş bir tarafa döner ve aynı taraftaki kol ve bacak uzar. Eş zamanlı olarak karşı taraftaki kol ve bacak esneyecektir.

Rahimde başlar ve genellikle 5-7 ayda bütünleşir

Tutulan ATNR'de yaygın görülen belirtiler:

  • Vücudun orta hattını geçmeyi gerektiren aktivitelerde zorluk

  • Olgunlaşmamış el yazısı

  • Göz, kulak, ayak, el hakimiyeti bir tarafta olmayabilir

  • Anormal yürüyüş

  • El/göz koordinasyonu, spor, matematik, okuma ile ilgili zorluklar

  • Zayıf denge veya derinlik algısı

  • 2004 ve 2007'deki çalışmalar, tutulan ATNR'nin okuma gelişimini etkileyebileceğini gösterdi.

  • *Belirtiler tanısal değildir.

Egzersiz içeren videolar:

Moro Refleksi

Moro refleksi aynı zamanda “irkilme” refleksi olarak da bilinir. Bu, bebeğe uyaranlara yanıt olarak anında uyarılma sağlayan bir hayatta kalma tepkisidir. Bu, çocuğun kendini koruma mekanizması olarak tehlikeyi hissetmesini ve korkmasını sağlar.

Moro refleksini gözlemlemek:

Bir bebek yüksek bir ses ile uyarıldığında veya başının düştüğünü hissettiğinde, refleks tepkisi kollarını ve bacaklarını aniden uzatmak ve ardından onları tekrar vücuduna doğru çekmektir. Ek olarak, moro refleksinin korunması bazen sezaryen, travmatik veya uzun süreli doğumların bir sonucu olabilir.

Genellikle 5-6 aylıkken bütünleşir.

Tutulan moro refleksinde sık görülen semptomlar:

  • Işık/ses/dokunma gibi duyusal uyaranlara karşı aşırı duyarlı/reaktif veya az duyarlı/reaktif.

  • Harekete karşı aşırı hassasiyet araba hastalığına neden olur.

  • Dürtüsel/agresif/aşırı tepki verir.

  • Duygusal olgunlaşmamışlık.

  • *Belirtiler tanısal değildir.

Egzersiz içeren videolar:

Köklenme Refleksi

Köklenme refleksi, yeni doğmuş bir bebeğin beslenmek için memeye veya biberona doğru dönmesini sağlar.

Köklenme refleksinin gözlemlenmesi:
Bebeğin yanağına hafifçe dokunulduğunda ağzının açık olup olmadığına veya uyarıya doğru bir dönüş olup olmadığına bakın.

Genellikle 4-6 aylıkken bütünleşir.

Tutulan köklenme refleksini gösterebilecek özelliklerin belirlenmesi:

  • Salya akması

  • Seçici yemek

  • Konuşma artikülasyonu

  • Bazı gıdaların dokularına karşı direnç

  • Giysileri veya oyuncakları sürekli çiğnemek

  • Parmak emme normal yaşı geçti

Egzersiz içeren video:

Spinal Galant Refleksi (SGR)

Spinal galant refleksi bebek için kritik öneme sahiptir, çünkü vücutları doğum kanalından aşağıya doğru ilerlerken annenin vücuduyla işbirliği yapar ve vestibüler sistemin gelişiminde önemlidir. Bu nedenle kalçalarda hareket ve hareket aralığının gelişmesini ve çocuğun emeklemeye ve yürümeye hazırlanmasını teşvik eder.

Doğumda mevcuttur ve 3 ila 9 aylıkken tamamen entegre olmalıdır.

Tutulan omurga galantının belirtileri şunları içerebilir:

  • Zayıf Kısa süreli hafıza

  • Hareketsiz oturamama (özellikle kalça bölgesinde).

    • 'Sandalyeden düşme' refleksi olarak bilinir

  • Zayıf Konsantrasyon

  • 5 yaşından sonra yatak ıslatma ve bağırsak inkontinansı.

  • Yiyecek dokularına ve kemerlere karşı hoşgörüsüzlük.

  • Bir tarafın daha fazla aktif olması veya daha büyük çocuklarda ve yetişkinlerde sırt ağrısı olması skolyoza katkıda bulunabilir.

Egzersiz içeren video :

Simetrik Tonik Boyun Refleksi (STNR)

STNR, bebeğin emeklemeye hazırlanırken dört ayak üzerinde durma yeteneğini geliştirmesine yardımcı olur. Bu refleks, duruş, el-göz koordinasyonu ve odaklanma için kritik olan üst gövde ve alt gövdeyi birbirinden bağımsız olarak kullanma yeteneğinin geliştirilmesine yardımcı olur.

STNR'yi gözlemlemek:

Sırt üstü yatan bir bebek muhtemelen "eskrim pozisyonunu" üstlenecektir. Baş, bir taraftaki kol ve bacak uzatılmış, diğer kol ve bacak bükülmüş halde döner. Dikkate alınması gereken bir diğer husus, sırt üstü yatıldığında başın göbeğe doğru eğilmesi ve bacakların diz hizasında kasılmasıdır. Baş geriye doğru yattığında bacaklar tekrar düzleşir.

Doğumda başlar ve sonra azalır. 6-9 ay civarında tekrar ortaya çıkar (emeklemeye yardımcı olmak için) ve genellikle 9-12 aylıkken bütünleşir.

*STNR göründüğünde ATNR kaybolmalıdır.

Tutulan STNR'nin yaygın belirtileri:

  • Eller ve dizler üzerinde emeklemek yerine eller ve ayaklar üzerinde "Ayı Yürüyüşü".

  • Otururken gol atmak.

  • Emekleme aşamasını atlayıp doğrudan yürümeye geçmek.

  • “W” pozisyonunda oturmak ve/veya oturmak yerine yere uzanmayı tercih etmek.

  • Sınıf panosundan kopyalama yapmakta zorluk.

  • Görüş uyumu ve takip zorlukları.

  • Dağınık yiyici.

  • Okuma ve yüzmeyi öğrenmeyle ilgili zorluklar.

  • Düşük kas tonusu ve kötü duruş.

Egzersiz içeren video :


Tonik Labirent Refleksi (TLR)

TLR'yi gözlemlemek

TLR'nin iki aşaması vardır. İlk olarak, bu refleks rahimdeyken fetüsün başı omurganın ilerisindeyken ve uzuvlar "fetal pozisyona" çekildiğinde mevcuttur. Doğum sürecinde TLR, fetüsün doğum kanalından aşağı ve dışarı doğru uzanmasına yardımcı olur. İkincisi, doğumdan sonra, bu refleks en iyi bebeğin süpermen pozisyonunda başını, boynunu ve uzuvlarını uzattığı karın üstü pozisyonda görülür. Refleks, bebeğin rahimdeki kavisli omurga şeklinden omurgayı açmasına yardımcı olur.

Genellikle 4 aylıkken bütünleşir.

Tutulan bir TLP, başın omurgaya oturma şeklini etkiler. Bu da çocuğun etrafındaki boşlukta vücudunda gezinme şeklini, yer çekimini ve adımlarında ayakları yere sağlam basma hissini etkiler. Sonuç olarak, bu zorluklar hem denge hem de kas tonusu sorunlarına katkıda bulunabilir.

Tanısal semptomlar olmasa da, tutulan TLR'nin ortak özelliklerinden bazıları şunlardır:

  • Kötü duruş

  • W-oturma

  • Zayıf kaslar

  • Azalan bakiye

  • Zayıf göz motor becerileri

  • Görsel algısal zorluklar

  • İşitsel işlemleme zorlukları

  • Zayıf organizasyon becerileri

  • Uzay ve zaman algısının zayıf olması

  • Zayıf sıralama yeteneği

  • Mekansal farkındalık zorlukları

  • Disleksi, diskalkuli ve/veya disgrafi

Egzersiz içeren videolar:

Metni buraya yazın...